درخشندگی لنز چیست؟

درخشندگی لنز پدیده ای است که در هنگام وقوع آن نورهایی غیر از نورهای تشکیل دهنده تصویر وارد لنز شوند و به فیلم یا سنسور دوربین برخورد کنند. درخشندگی لنز معمولاً درگوشه عکاس ها قابل مشاهده است و چگونگی آن به شکل دیافراگم لنز بستگی دارد. این پدیده می تواند وضوح تصویر را پایین بیاورد و تصویری ناخواسته یا نا زیبا بسازد هر چند بعضی از عکاسان از این پدیده برای خلق آثار هنری استفاده می کنند ولی اغلب اوقات مجبورید از بروز آن جلوگیری کنید. خوب برای اینکه بدانیم چه موقع از این پدیده استفاده کنیم و چه موقع از آن جلوگیری کنیم باید ابتدا آن را درک کنیم تا بتوانیم با توجه به نیاز بهترین عکس را خلق کنیم.

در تصویر چگونه به نظر می رسد.

در تصویر بالا درخشش اضافی که در بالا سمت راست تصویر دیده می شود بوسیله نور خورشید بوجود آمده است، هر چنند خورشید خارج از تصویر است. ولی در تصویر اشعه های نور قابل مشاهده است و به صورت یک هرم 5 تا 8 وجهی نورانی گوشه ای از تصویر را می گیرد و وضوح کاهش می آید به خصوص در شکل زیر که این هرم نورانی قسمتی زیادی از تصویر را گرفته است. در هنگام اگر بخواهیم مانع از ایجاد این پدیده شویم باید مراقب اشیا درخشنده باشیم حتی اگر تصویر ما بسیار دور از آن جسم درخشنده باشد. (یا حتی ممکن است جسم درخشنده در درون تصویر باشد.)

این پدیده چگونه اتفاق می افتد

لنز همه دوربین های حتی ساده ترین دوربین ها از قسمت های مختلفی تشکیل شده است. درخشندگی لنز از انحراف نوری غیر از نور سازنده تصویر بوجود می آید این نور از مسیر اصلی خود منحرف شده و در داخل دوربین بین اجزای تشکیل دهنده لنز به صورت داخلی چندین بار بازتابانده می شود تا در نهایت به سنسور یا فیلم عکاسی می رسد و تصویری خلق می کند چنین اثری در آن بوجود آمده است.

 توجه، دهانه (Aperture) لنزی که در تصویر مشاهده می کنید در پشت چندین لنز قرار دارد.

قسمت های تشکیل دهنده لنزها معمولاً از مواد ضد انعکاسی پوشانده می شوند تا میزان درخشندگی لنز را به حداقل برسانند هر چند هیچ لنز چندگانه ای وجود ندارد که از درخشندگی به طور کامل جلوگیری کند. منابع نور هنوز برای لنزها یک مشکل اساسی هستند و درصدی از اشعه آنها بازتابش می شود و درخشندگی ناخواسته در عکس ایجاد می کنند. درخشندگی هایی که به شکل مخروط ظاهر می شوند بوسیله اشعه های نوری که از گوشه های دهانه لنز (دیافراگم) بازتابانده می شود بوجود می آید.

اگرچه درخشندگی بوسیله بازتابش داخلی لنز اتفاق می افتد اما اغلب چنین بازتابشی احتیاج به یک منبع نور قوی دارد تا عکس شما را تحت تأثیر قرار دهد. منابعی مانند خورشید، نور چراغ و حتی نور ماه کامل می تواند سبب این گونه درخشندگی ها شود. حتی اگر در عکس هیچ منبع نوری وجود نداشته باشد نور غیر مستقیم اگر به لنز برخورد کند می تواند درخشندگی ایجاد کند. نور معمولی که در از خارج از زاویه دید قرار دارد در شکل گیری تصویر دخالتی ندارد ولی اگر این نور به صورتی ناخواسته منعکس شود یا منحرف شود ممکن است به سنسور یا فیلم دوربین برسد و در کیفیت عکس شما تأثیر بگذارد.

کاهش شدت درخشندگی با هود لنز

یک هود لنز خوب می تواند به راحتی از ایجاد درخشندگی نور غیر مستقیمی که در زاویه دید قرار ندارد مانع شود. توجه داشته باشید که هود مناسب یک سطح داخلی کاملاً ضد - انعکاسی دارد. شاید استفاده از هود برای لنز ساده ترین کار به نظر بیاید ولی حقیقت این است که هیچ هودی به اندازه کافی بلند نیست تا مانع از هر نور غیر مستقیمی شود. این مشکل زمانی بیشتر خود را نشان می دهد که از یک لنز 35 میلیمتری و یک دوربین SLR استفاده می کنید. علت این است که این هود ها برای زاویه دید بزرگ طراحی شده اند. بنابراین هودهایی که برای لنز های زم طراحی شده اند فقط نورهای غیر مستقیم را در فاصله کانوی هایی که وایدتر هستند سد می کنند.

به همین دلیل فیلترهای عکاسی ارزان قیمت معمولاً اثر درخشندگی لنز را افزایش می دهند.

ترجمه و تنظیم: علی یزدی مقدم